تعریف دترجنت

دترجنت یا ماده شوینده (Detergent) یک سورفکتانت یا ترکیبی از سورفکتانت ها است که در محلول های رقیق قابلیت پاک کنندگی دارد. این ترکیب ها معمولاً آلکیل بنزن سولفونات هستند. این ترکیب ها شبیه به صابون ولی با قابلیت انحلال پذیری بیشتری در آب سخت هستند و این به دلیل آن است که احتمال تشکیل پیوند سولفونات قطبی (در مواد شوینده) کمتر از احتمال تشکیل پیوند بین کربوکسیلات قطبی (در صابون) با کلسیم و دیگر یون های موجود در آب سخت است.

مواد شوینده در انواع مختلفی تولید می‌شوند. صابون، پودرهای لباسشویی، مایع‌های لباسشویی و دستشویی و شامپو از انواع شوینده‌ها هستند.

صابون، اولین ماده ی شوینده ای بود که تولید شد. صدها سال از قدمت صابون می‌گذرد. استفاده از تمیز کننده های صنعتی و نوع دترجنت ها به نیازهای نظافتی، نحوه ی آلودگی و گوناگونی انواع آلودگی‌ها، وابسته است. بنابراین مواد شوینده صنعتی از لحاظ ترکیب شیمیایی، میزان اسیدی یا بازی بودن، کاربرد آن ها و نحوه استعمال آن ها متفاوت هستند. محلول پاک کننده و دترجنت ها، سطح را نیز جهت انجام عملیات بعدی آماده و باعث افزایش واکنش پذیری سطح می شوند.

» مطلب مرتبط: تاریخچه صابون

افزودن دترجنت به آب، کشش سطحی آن را کاهش می دهد و آب را قادر می سازد تا به درون آلودگی نفوذ کند و در نتیجه تماس بین آب و آلودگی موجود بر سطح افزایش یافته و آلودگی راحت تر از سطح برداشته می شود.

کاربرد دترجنت چیست

دترجنت نقش اصلی در پاک کننده ها را دارند و عامل جدا کنندگی هستند. سازنده ها یون های منیزیم وکلسیم موجود در آب سخت را به شکل یون ها ی بزرگ محلول در آب در می آورند . امروزه بیشترین سازنده های متداول مورد استفاده پلی فسفات ها هستند . کاربراتورها و اجزای انژکتور را به کمک دترجنت ها پاکسازی می کنند. این شوینده ها قادرند بدون ایجاد خراش مکانیکی یا آسیب رسانیدن به تجهیزات، مواد ناخواسته را از تجهیزات فرآیندی مانند مبدل های حرارتی، کمپرسورها و غیره حذف کنند.

دترجنت دارای خاصیت نفوذ و پخش کنندگی، امولسیون، خیس کننده، و کم کننده کشش سطحی می باشد، این ماده که خاصیت پاک کنندگی بسیار قوی دارد از نظر فیزیکی و شیمیایی متفاوت است ولی خاصیت های مشترک دارند، دترجنت های سدیم دودسیل در مواد آب گریز مفید هستند.