تشکیل کف در آب استخر می‌تواند ناشی از عوامل مختلف شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی باشد. همچنین ناشی از مواد آلی، عدم تعادل شیمیایی یا مشکلات فیلتراسیون باشد. با تنظیم کلر و pH، شست‌وشوی فیلتر و کاهش آلاینده‌ها می‌توان این مشکل را برطرف کرد. اگر کف ادامه داشت، بررسی سیستم لوله‌کشی و تست تخصصی آب توصیه می‌شود. در ادامه، این عوامل به‌صورت فنی و تخصصی بررسی می شوند.
علل اصلی تشکیل کف در استخر
وجود مواد آلی و آلاینده‌ها
- ترشحات بدن (عرق، چربی، ادرار، کرم‌های ضدآفتاب): این مواد حاوی لیپیدها، پروتئین‌ها و سورفکتانت‌های طبیعی هستند که مانند مواد کف زا عمل می‌کنند. وقتی با آب ترکیب می شوند، کشش سطحی آب را کاهش داده و تشکیل کف می دهند.
- شوینده‌ها و نرم کننده های لباس: باقیمانده شوینده‌ها روی مایوها می‌تواند وارد آب شود و باعث کف‌زدگی شود.
- ادرار و بزاق: این مواد حاوی ترکیبات نیتروژن‌دار هستند که با کلر واکنش داده و ترکیباتی تشکیل می‌دهند که کف ایجاد می‌کند.
- ذرات معلق: آلودگی‌های ناشی از محیط یا شناگران (مانند خاک، باکتری‌ها و سلول‌های مرده پوست) می‌توانند در تشکیل کف نقش داشته باشند.
عدم تعادل شیمیایی آب
- pH بالا یا پایین: اگر pH خارج از محدوده ۷.۲–۷.۸ باشد، اثر مواد ضدکف کاهش می‌یابد.
- پایین بودن سطح کلر: اگر کلر کافی برای تجزیه مواد آلی وجود نداشته باشد، این مواد تجمع یافته و کف تشکیل می‌شود.
- بالا بودن TDS (کل مواد جامد محلول): وقتی غلظت املاح و مواد شیمیایی در آب زیاد شود، احتمال تشکیل کف افزایش می‌یابد.
مقدار کم کلر یا ازن
- اگر کلر آزاد کمتر از ۱ ppm باشد، مواد آلی تجزیه نشده و در آب استخر کف ایجاد می کند.
مصرف بیش از حد مواد شیمیایی
- استفاده زیاد از آلژیسیدها (جلبک کش ها) یا فلوکولانت‌ها می‌تواند باعث کف شود.
- شامپو یا صابون: اگر شناگران پیش از ورود به استخر از شوینده ها استفاده کرده باشند، باقیمانده این مواد در آب وارد می‌شود. مصرف بیش از حد مواد
- ضدعفونی‌کننده: استفاده نادرست از کلر یا سایر مواد شیمیایی می تواند منجر به تشکیل ترکیبات کف‌آور شود .
- مواد اصلاح‌کننده pH نامناسب: اگر pH آب خارج از محدوده مناسب (۷٫۲–۷٫۶) باشد، ممکن است واکنش‌های شیمیایی منجر به کف شوند.
مشکلات سیستم فیلتراسیون
- فیلترهای کثیف یا خراب: اگر فیلترها به‌درستی کار نکنند، مواد آلی و روغن‌ها از آب حذف نشده و کف ایجاد می شود.
- پمپ های معیوب یا هوادهی بیش از حد: هوادهی زیاد (مثلاً در جکوزی یا آبفشان‌ها) می‌تواند کف را تشدید کند.
- جریان آب ضعیف: اگر پمپ یا سیستم گردش آب به درستی کار نکند، آلاینده‌ها در استخر باقی می‌مانند.
رشد جلبک و باکتری ها
- جلبک‌های در حال مرگ: وقتی جلبک‌ها توسط آلژیسیدها از بین می‌روند، پروتئین‌ها و پلی ساکاریدهای آزادشده می‌توانند کف ایجاد کنند.
- بیو فیلم های باکتریایی: باکتری های موجود در لوله‌ها و دیواره‌ها می توانند مواد فعال سطحی تولید کنند.
» مطلب مرتبط: کف چیست و چگونه ایجاد می شود
راه حل های رفع کف استخر
تنظیم پارامترهای شیمیایی آب استخر
| پارامتر | محدوده مطلوب | تأثیر در کاهش کف | اقدامات اصلاحی |
|---|---|---|---|
| کلر آزاد (Free Chlorine) | ۱–۳ ppm | تجزیه مواد آلی و جلوگیری از تجمع آلاینده‌های کف‌زا. | شوک کلرینیشن (Shock Treatment) در صورت کمبود کلر. |
| pH | ۷٫۲–۷٫۶ | سطح pH متعادل از تشکیل ترکیبات کف‌آور جلوگیری می‌کند. | استفاده از کاهش‌دهنده pH (اسید موریاتیک) یا افزاینده pH (کربنات سدیم). |
| قلیاییت کل (Total Alkalinity) | ۸۰–۱۲۰ ppm | تثبیت pH و جلوگیری از نوسانات شیمیایی که منجر به کف می‌شود. | تنظیم با بی‌کربنات سدیم (برای افزایش) یا اسید موریاتیک (برای کاهش). |
| سختی کلسیم (Calcium Hardness) | ۲۰۰–۴۰۰ ppm | جلوگیری از خوردگی یا رسوب که می‌تواند بر کیفیت آب تأثیر بگذارد. | اضافه کردن کلرید کلسیم (برای افزایش) یا رقیق‌کردن آب (برای کاهش). |
| TDS (کل مواد جامد محلول) | زیر ۱۵۰۰ ppm | مقادیر بالای TDS باعث کف و کاهش کارایی مواد شیمیایی می‌شود. | تعویض بخشی از آب استخر. |
| سیانوریک اسید (Cyanuric Acid) | ۳۰–۵۰ ppm | محافظت از کلر در مقابل نور خورشید، اما مقادیر بالا باعث کاهش اثر کلر می‌شود. | رقیق کردن آب در صورت بیش‌بودن. |
| فسفات (Phosphates) | زیر ۱۰۰ ppb | فسفات‌ها تغذیه‌کننده جلبک‌ها و کف هستند. | استفاده از مزایل فسفات (Phosphate Remover). |
استفاده از ضدکف یا Defoamer
- استفاده از ضدکف : دیفومرهای سیلیکونی یا پلی گلیکولی به‌سرعت کف را از بین می برند، اما باید دوز مناسب استفاده شود.
- ضدکف‌های طبیعی (مثل الکل‌ها): برای استخرهای حساس به محیط‌زیست مناسب ترند.
شست و شوی فیلتر و سیستم گردش آب
- بک واش فیلتر شنی: هر ۱تا۲ هفته یکبار برای حذف مواد آلی تجمع یافته.
- تمیز کردن اسکیمر و خطوط لوله: استفاده از پاک کننده های آنزیمی برای تجزیه بیو فیلم.
» مطلب مرتبط: کلر چیست و چه کاربردهای دارد
رعایت بهداشت شناگران
- دوش گرفتن قبل از ورود به استخر: سبب حذف چربی، عرق و باقیمانده شوینده ها از بدن می شود.
- استفاده از کلاه شنا: کاهش ورود روغن مو و کرم‌ها به آب را در پی دارد.
- استفاده نکردن از لوازم آرایشی و روغنی قبل از شنا.
پیشگیری از تشکیل کف در آب استخر
- برنامه منظم تست آب (۲–۳ بار در هفته).
- استفاده از آلژیسیدهای غیرکف زا (مثل پلی‌کواترنیوم).
- نصب پیش فیلتر روی سیستم پر کردن آب برای حذف ذرات.
- اجتناب از استفاده بیش از حد مواد شیمیایی.