اسید سولفونیک چیست
اسید سولفونیک با نام علمی (Linear Alkyl Benzen Sulphonic Acid) نوعی از ترکیبات اورگانوسولفور یا کوگردی هستند که مایعات و پودرهای شستشوی خانگی مورد استفاده قرار می گیرند. این مایع قهوه ای رنگ به دلیل اینکه از ارزان ترین سورفاکتانت ها محسوب می شود در ترکیبات اغلب شوینده ها کاربرد دارد. فرمول اصلی این مایع RS(=O)2–OH می باشد که در آن R نشان دهنده یک گروه آلکیل خواهد بود. این اسید معدنی بسیار قوی است و به صورت طبیعی نیز در گازهای ناشی از فوران آتشفشان وجود دارد.
سولفونیک اسید به وسیله فرایند سولفوناسیون تهیه می شود که از عوامل مهم در این فرآیند، گوگرد تری اکسید است. تری اکسید گوگرد نوعی الکتروفیل است که فرآیند سولفوناسیون باعث می شود اسید متان سولفونیک به اسید متاندی سولوفونیک تبدیل گردد.
کاربرد اسید سولفونیک
این نوع اسید در حالت جامد بی رنگ و غیر اکسید کننده می باشد و همین ویژگی سبب شده به عنوان کاتالیزور در واکنش های شیمیایی مورد استفاده قرار گیرد.
- استفاده در صابون سازی، مواد شوینده و سورفاکتانت ها
- به عنوان کاتالیزگر در تولید ترکیبات شیمیایی
- استفاده در روغن ها برای جلوگیری از زنگ زدگی
- عدم سفیدک در صابون های حاوی سولفوریک اسید
- استفاده در کارخانجات تولید لاتکس
- استفاده در تولید مواد ضد باکتری
- در نساجی سبب چسبندگی بهتر رنگ به پارچه می شود
- نگهداری الکترولیت روی سریم و باتری های سرب اسید
ویژگی های سولفونیک اسید
این اسید دارای چگانی 2.3 گرم بر مول است و تمایل بسیار زیادی به ترکیب شدن با آب دارد. همچنین جذب کننده رطوبت و غیر فرار می باشد. می تواند به عنوان عامل تولید کننده کف در مواد شوینده خانگی و صنعتی، صابون ها و دترجنت های خانگی مورد استفاده قرار گیرد.اضافه نمودن این ماده به مواد شوینده سبب می شود لکه های عمیق به آسودگی پاک شوند.
نقطه جوش این اسید 337 درجه سانتی گراد و دارای PH 2.75 است. خوردنگی این اسید به میزان 98 درصد برآورد می شود و جزو اسید های خطرات محسوب می شود. اضافه کردن آب به این اسید گرمای زیبادی تولید می کرد و در صورت غلظت بالای اسید سولفونیک انقجار را به همراه خواهد داشت.
روش تولید سولفونیک اسید
اسید سولوفنیک در فرآیند سولفونه شدن تولید می شود. عامل سولفونه کننده نیز گوگرد III اکسید است. گوگرد سوزانده شده SO2 تولید می شود. سپس به کمک بستر کاتالیستی به SO3 تبدیل می گردد. از واکنش گوگرد تری اکسید SO3 با آب، محلول سولفوریک اسید تهیه می شود.
نکات ایمنی در استفاده از اسید سولفونیک
- این ماده در صورت تماس با چشم سبب سوزش شدید می شود که در صورت عدم رسیدگی امکان کوری چشم را در پی دارد.
- سولوفنیک اسید در اثر برخورد با پوست نیز سبب خارش و سوختگی می شود که میبایست فورا با آب و صابون محل مورد نظر را شستشو داد.
- بهتر مکان نگهداری در ظروف درب بسته می باشد.
- استنشاق گاز و بخارات آن سبب سوختگی شیمیایی دستگاه تنفسی می شود.